Je reactieve hond (reu) castreren? Eh nee, doe maar niet.
Jij hebt een hond die blaft naar honden, mensen en vanalles. Dat is al kut genoeg. Maar je hebt ook een reu die zijn ballen nog heeft. Of je nu een jonge hond, een hond vol in de puberteit of een oudere hond hebt: deze blog is voor jou!
Iedereen lijkt het wel te roepen: je moet hem gewoon castreren. De buren zeggen het, je schoonmoeder roept het en ook van de dierenarts krijg je het advies: zo snel mogelijk die ballen eraf. Het lijkt wel een wondermiddel, die castratie. En iedereen gelooft er ook nog heilig in. Iedereen kent wel iemand met een hond die uitviel naar alles en iedereen en toen rustig werd nadat hij gecastreerd was. No brainer toch, die castratie?
Was het maar zo simpel. Even een TLDR: castreer je reactieve hond niet. Gewoon niet doen. Nee. Ophouden met die onzin. Ook even voor de mensen achterin: Niet. Doen.
Oké, heb ik dat alvast gezegd. En dan nu de uitleg.
Hoe werkt castratie bij een reu en wat zijn de gevolgen als ik mijn reactieve hond castreer?
Als je de ballen van een reu verwijdert, verlaagt de productie van testosteron aanzienlijk. Dan raken we de assertiviteit en het zelfvertrouwen dat testosteron je hond geeft voor een groot deel kwijt.
De meeste reactieve honden voelen heel veel stress (positief of negatief, beide niet goed, check mijn podcast over positieve en negatieve spanning) als ze honden of mensen tegenkomen. Dat kunnen ze nog wat opvangen met hun zelfvertrouwen. Als je een reactieve hond castreert, haal je dat zelfvertrouwen weg en wordt het geblaf en/of de agressie over het algemeen erger (Farhoody, 2006).
Ehh, is dat weghalen van zelfvertrouwen wel zo verstandig voor een reactieve hond? NEE DUS. In de meeste gevallen is dat de slechtste beslissing die je kunt maken.
Een voorbeeld uit mijn eigen leven:
Ik heb 3 reuen. Felle honden, echte sporters. Waakrassen. 2 zijn intact, 1 is gecastreerd. Ze hebben allemaal therapie gevolg voor zelfvertrouwen en stabiliteit. Mag je raden welke het meest stabiel zijn en welke het meest onzeker? Juist. De 2 intacte reuen zijn zelfverzekerd en stabiel. De gecastreerde reu is nog steeds wat onzeker, hij mist zijn laatste zetje zelfvertrouwen in de vorm van testosteron.
Als je niet weet waarom je hond reactief is, weet je ook niet of castratie helpt.
Castratie helpt alleen (deels) als je probleem hormonaal gestuurd is! Dus als 100% van de oorzaak van het uitvallen komt door de hormonen. Bijvoorbeeld: je hebt een intacte reu die alléén uitvalt en/of agressie laat zien naar andere intacte reuen. Testosteron zegt daar: hey oprotten uit mijn territorium, jij bent een bedreiging. Dat is een probleem dat je zou kunnen oplossen met castratie.
Alle ándere problematiek kun je dus niet oplossen door te castreren. Dat is net alsof je honger hebt en je gaat als oplossing een stukje fietsen. Haalt helemaal niets uit en met een beetje pech heb je nog méér honger ook. Als je weet wat je probleem is, kun je ook een passende oplossing vinden en weet je meteen of castratie helpt of juist averechts werkt (ja, dat kan ook!).
Weet je niet zeker of je probleem hormonaal gestuurd is? Castreer dan NIET en zoek een gediplomeerde (DogVision, Martin Gaus, NVGH) Hondengedragstherapeut die samen met je kan uitzoeken waar jouw probleem vandaan komt en of dit hormonaal gestuurd is of niet.
Even een praktijkvoorbeeld:
Vorig jaar kwam een mevrouw met een labradoodle bij me om mijn traject te volgen. Haar hond beet haar tijdens de wandeling en in huis veel, sprong veel op en blafte, trok en sprong naar honden en kinderen. Deze hond was 1 jaar oud en zat vol in de puberteit. Ik heb haar castratie afgeraden. Het was namelijk geen hormonaal gestuurd probleem, maar een gedragsmatig probleem. De Dierenarts prees het haar aan als wondermiddel en ze wilde graag geloven dat hij gelijk had. Ze castreerde hem. Vervolgens werd hij agressief (dat was hij eerst niet), ongehoorzamer en dat geblaf en gebijt was gebleven. Ze kwam met hangende pootjes bij me terug. Nu, een jaar later, na 8 maanden intensief gewerkt te hebben in een 1-op-1 traject, is het gedrag volledig verdwenen.
Casteren in de puberteit?
Het geblaf en getrek van je reu lijkt wel 10x zo erg geworden in de puberteit. ‘Castreren die hap!’ roept je omgeving. Want het is de schuld van de hormonen. Ja en nee. Al het gedrag van je hond wordt heftiger in de puberteit. Dus óók dat geblaf en getrek. En je hond is ook nog eens aan het uitvinden waar de grenzen zitten. Dat is ook heftig. Als je hem castreert, stopt de puberteit direct. Dus de heftigheid ook. Je probleem is niet weg, wel minder heftig. Klinkt als een goede deal, toch?
NEE. Als je je hond in de puberteit castreert, stop je per direct zijn fysieke en mentale groei. Simpel gezegd: in zijn lijf blijft hij altijd puppy en in zijn hoofd ook. Zou jij voor eeuwig met je puberbrein willen rondlopen? En je puberlijf? Kon jij je goed concentreren met je puberbrein? Je emoties goed reguleren? Ik in ieder geval niet.
Als je een reactieve hond hebt, zijn er een paar dingen belangrijk om je probleem zo goed mogelijk op te lossen: regulatie van emotie, concentratie en balans van hormonen. Een natuurlijk uitgegroeid hondenbrein kan dat (leren). Het is namelijk volwassen. Een hondenbrein dat gecastreerd is in de puberteit, kan dat veel minder goed. Het zal namelijk nooit volwassen worden en zit vast in puber denk-status.
Bijt dus maar gewoon door die zure appel heen. Nu even 6 maanden zo’n rottige heftige puber of 15 jaar met een hond met een puberbrein. Ik weet wel waar ik voor kies.
Maar al die verhalen dan? Over honden die rustiger en makkelijker worden?
Hey, ik snap je. Mij ken je misschien (nog) niet zo goed. Je buren een stuk beter en je dierenarts ook. Hoe kan het nu dat zij toch zo stellig geloven in castratie? En waarom ga jij toch voor je hond opkomen, dwars tegen hen in?
De dierenarts kijkt slechts vanuit een medisch perspectief. Hij weet niets van en over gedragsmatige gevolgen. Daar is hij niet voor opgeleid en heeft hij niet voor gestudeerd. Hij heeft dus net zoveel kennis van gedrag als jij, misschien wel minder. En toch wordt 58% van de honden gecastreerd om gedragsmatige redenen op advies van de dierenarts. Hoe raar is dat. Ter vergelijking: Hondengedragstherapeuten adviseren BIJNA NOOIT castratie als oplossing.
Zijn er honden die rustiger worden na castratie? Ja. Ik heb veel lesgegeven op een hondenschool en ook daar zag ik dat wel gebeuren. Stabiele honden zonder probleemgedrag werden over het algemeen wél rustiger na castratie. Dat komt omdat ze minder assertief én dikker werden. Ze hadden nergens zelfvertrouwen of assertiviteit voor nodig, want ze waren al stabiel. Dus zorgde de afwezigheid ervan ook niet voor problemen. Maar jij hebt niet zo’n stabiele, zekere, alles is chill hond. Anders was je niet aan het einde van deze blog beland.
TLDR;
Dus, je reu wordt onzekerder en minder assertief zonder zijn ballen. Dat maakt reactiviteit en blaffen naar alles en iedereen erger. Vind dus eerst de oorzaak van je probleem. Is je probleem hormonaal gestuurd? Loop niet klakkeloos achter verhalen van anderen of advies van de dierenarts aan en denk héél erg goed na voordat je je reactieve hond castreert. Die ballen kunnen er maar één keer af.
Denk jij erover om je reactieve hond (reu) te castreren en kun je mijn advies gebruiken? Plan je Gratis mini probleemoplos consult (Twv €197,-)! Dan denk ik met mijn kennis, ervaring en expertise met je mee.
Bronnen:
Farhoody P, Mallawaarachchi I, Tarwater PM, Serpell JA, Duffy DL, Zink C. Aggression toward Familiar People, Strangers, and Conspecifics in Gonadectomized and Intact Dogs.
Lannoo, J., Domain, G., Van Soom, A., & Wydooghe, E. (2021). Gonadectomy 2.0: novel insights into the long-term effects in dogs. Vlaams Diergeneeskundig Tijdschrift, 90(2), 87-96.
Roulaux PEM, van Herwijnen IR, Beerda B (2020) Self-reports of Dutch dog owners on received professional advice, their opinions on castration and behavioural reasons for castrating male dogs. PLOS ONE 15(6): e0234917